η δυναμική του δημόσιου χρέους

ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την εξέλιξη του δημόσιου χρέους (διαδραστικό διάγραμμα)

ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την εξέλιξη του δημόσιου χρέους (διαδραστικό διάγραμμα)Η δυναμική του δημόσιου χρέους, παλαιότερα ένα εξειδικευμένο θέμα που ενδιέφερε μόνο τους μακρο-οικονομολόγους, βρίσκεται ξαφνικά στη μόδα. Με την Ελλάδα να φλερτάρει με τη χρεοκοπία, τις αποδόσεις των ομολόγων της Ιταλίας να εκτοξεύονται και τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ να χάνουν την αξιολόγηση AAA, τα βάρη των δημοσίων χρεών έχουν γίνει το κύριο θέμα συζήτησης των κοινωνικών συνευρέσεων. Το παρακάτω διαδραστικό διάγραμμα του Economist μας δείχνει τις τρέχουσες προβλέψεις του ΔΝΤ, αλλά σας επιτρέπει να εισάγετε κάποιες βασικές οικονομικές παραδοχές για να δείτε που μπορεί να κατευθυνθεί το χρέος της γενικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ για διάφορες χωρες και οικονομικές ζώνες.

Ανοίξτε ένα λογαριασμό στην Plus500 και εξασκηθείτε δωρεάν, με εικονικά χρήματα, στις συναλλαγές σε spreads συναλλαγματικών ισοτιμιών, χρηματιστηριακών δεικτών και εμπορευμάτων

συναλλαγές σε CFD forex, ελληνικών και ξένων μετοχών, χρηματιστηριακών δεικτώνETF και διαφόρων εμπορευμάτων με τη πλατφόρμα της Plus500 στα ελληνικά!

Υπάρχουν δύο πράγματα που έχουν σημασία στη δυναμική του δημοσίου χρέους. Η διαφορά μεταξύ του πραγματικού επιτοκίου και της αύξησης του ΑΕΠ (r-g) και το πρωτογενές ισοζύγιο του προϋπολογισμού ως ποσοστό του ΑΕΠ (χωρίς δηλαδή να υπολογίζονται οι πληρωμές τόκων). Σε κάθε δεδομένη χρονική περίοδο το χρέος μεγαλώνει από το υπάρχον απόθεμα του χρέους (d) πολλαπλασιαζόμενο με (r-g), μείον το πρωτογενές ισοζύγιο του προϋπολογισμού (p).

Η απλή υπόθεση r-g είναι μια από τα πιο σημαντικές έννοιες στη δυναμική του χρέους: μια τιμή r-g μεγαλύτερη από το μηδέν (όταν δηλαδή το επιτόκιο είναι μεγαλύτερο από την αύξηση του ΑΕΠ) σημαίνει ότι το χρέος αυξάνεται με το χρόνο. Μια τιμή r-g μικρότερη από μηδέν έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του χρέους.

Το διαδραστικό μοντέλο του Economist χρησιμοποιεί το ονομαστικό επιτόκιο (i), το οποίο ισοδυναμεί περίπου με την απόδοση του δεκαετούς ομολόγου και σας επιτρέπει να εισάγετε το δικό σας ρυθμό αύξησης του πληθωρισμού (Π). Ο πληθωρισμός μειώνει το συνολικό χρέος την πάροδο του χρόνου, μειώνοντας την πραγματική αξία του χρέους. Στο μοντέλο του Economist και με τη χρήση προσεγγίσεων, η διαφορά r-g γίνεται i-Π-g. Όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό του πληθωρισμού, το χαμηλότερο γίνεται το r-g.

Η δεύτερη επισήμανση είναι το πρωτογενές ισοζύγιο του προϋπολογισμού. Ένα πρωτογενές πλεόνασμα προϋπολογισμού προκαλεί μείωση του χρέους, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να αποπληρώσει κάποια από τα υπάρχοντα χρέη. Ένα πρωτογενές έλλειμμα θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί με περαιτέρω δανεισμό. Όπως δυστυχώς έχουμε ανακαλύψει στην Ελλάδα, το επιτόκιο αυξάνεται όταν οι κυβερνήσεις συντηρούν μεγάλα ελλείμματα προϋπολογισμού, κάνοντας ολοένα και πιο δύσκολη τη μείωση της διαφοράς r-g σε ένα βιώσιμο επίπεδο.

Στην πραγματικότητα, όλες αυτές οι μεταβλητές συσχετίζονται μεταξύ τους. Όταν ο πληθωρισμός αυξάνεται, για παράδειγμα, οι ομολογιούχοι αναμένουν ένα υψηλότερο ονομαστικό επιτόκιο νέου δανεισμού. Εάν μια χώρα λειτουργεί με ένα μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα, το επιτόκιο που είναι υποχρεωμένη να πληρώσει μπορεί να υποχωρήσει. Οι προσαρμογές των ελλειμμάτων των χωρών επηρεάζουν επίσης τα ποσοστά ανάπτυξής τους. Προς χάρη της απλότητας το διάγραμμα αγνοεί αυτές τις αλληλεπιδράσεις. Το μοντέλο μας δείχνει την εξέλιξη του χρέους μιας κυβέρνησης βασιζόμενο άμεσα στις τιμές του πληθωρισμού, της ανάπτυξης, του επιτοκίου και του πρωτογενούς έλλειμματος που καθορίζουμε.

Η αλλαγή αυτών των παραδοχών μπορεί να έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Χρησιμοποιώντας τις μέσες προβλέψεις του ΔΝΤ για τη περίοδο 2011-16, το χρέος της γενικής κυβέρνησης στην Αμερική αναμένεται να αυξηθεί από 94% του ΑΕΠ το 2010 σε 129% το 2020. Υποθέτοντας μια αναιμική αύξηση του ΑΕΠ κατά μόλις 1,5% ετησίως έναντι 2,6%, και θέτοντας ονομαστικό επιτόκιο 4% και όχι 2,8%, το χρέος των ΗΠΑ ανέρχεται στο 157% του ΑΕΠ το 2020.

συναλλαγές σε CFD forex, ελληνικών και ξένων μετοχών, χρηματιστηριακών δεικτώνETF και διαφόρων εμπορευμάτων με τη πλατφόρμα της Plus500 στα ελληνικά!

πηγή: Economist