η κατάσταση στην Ευρώπη σήμερα

η οικονομική κρίση στην Ευρώπη σε γραφήματα

Ανοίξτε ένα λογαριασμό στην Plus500 και εξασκηθείτε δωρεάν, με εικονικά χρήματα, στις συναλλαγές σε spreads συναλλαγματικών ισοτιμιών, χρηματιστηριακών δεικτών και εμπορευμάτων

icon public debtΌπως είναι αναμενόμενο, ο φόβος πως η κρίση του δημόσιου χρέους της Ελλάδας μπορεί να προαναγγέλει παρόμοια επεισόδια σε άλλα κράτη της Ευρωζώνης απασχολεί σοβαρά τους οικονομικούς αναλυτές και όχι μόνο. Τον περασμένο Νοέμβριο η Ιρλανδία μπήκε στην «εντατική» μαζί με την Ελλάδα και έγινε η πρώτη χώρα της Ευρωζώνης που έκανε αίτηση για χρηματοδότηση από το σχέδιο διάσωσης που συμφωνήθηκε τον Μάιο του 2010 σε συνεργασία με το ΔΝΤ. Τα spreads των κρατικών ομολόγων, δηλαδή τα επιτόκια με τα οποία δανείζονται τα κράτη πάνω από το αντίστοιχο επιτόκιο των ομολόγων της Γερμανίας (που αποτελεί τον ασφαλέστερο πιστωτή) έχουν αυξηθεί κατά πολύ και σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία και το Βέλγιο. Οι υποσχέσεις πως τα ελλείμματα των προϋπολογισμών θα αντιμετωπιστούν με περικοπές των δημοσίων δαπανών και με επιπλέον φόρους δεν ανακούφισαν ικανοποιητικά τις ανησυχίες των κατόχων ομολόγων, οι οποίοι γνωρίζουν πως η λιτότητα θα εμποδίσει την ήδη αδύναμη ανάπτυξη του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος των χωρών της Ευρωζώνης.

economy size

στον παραπάνω χάρτη οι ευρωπαϊκές χώρες απεικονίζονται ανάλογα με το μέγεθος της οικονομίας τους (κάθε εξάγωνο αντιστοιχεί στο ΑΕΠ της Μάλτας που είναι η μικρότερη οικονομία της Ευρώπης με ΑΕΠ 5,7 δισ.ευρώ)

Στις παρακάτω εικόνες απεικονίζονται ορισμένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή οικονομία. Το ΑΕΠ ανέβηκε σε ορισμένες χώρες κατά το 2010 αλλά υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις στις αποδόσεις των οικονομιών των διαφόρων κρατών. Η Γερμανία έλαμψε, καθώς παρουσίασε μια ανάπτυξη κατά σχεδόν 4% μέχρι το 3ο τρίμηνο του 2010. Αντιθέτως το ΑΕΠ της Ελλάδας συνεθλίβει υπό το βάρος της αυστηρής λιτότητας που επέβαλε η κυβέρνηση. Η Ιρλανδία αδυνατεί ακόμη να ανακάμψει από τη βαθιά ύφεση και η ισπανική οικονομία παρουσιάζει σχεδόν μηδενική ανάπτυξη. Αξίζει να σημειωθεί πως κράτη εκτός κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, όπως η Μ.Βρετανία, η Πολωνία και περισσότερο η Σουηδία παρουσίασαν μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης σε σχέση με το μέσο όρο της Ευρωζώνης κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2010.

annual gdp change

η ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ των ευρωπαϊκών χωρών κατά το 2009

latest gdp

η μεταβολή του ΑΕΠ ως το 3ο τρίμηνο του 2010 για τα ευρωπαϊκά κράτη

Σε πολλές χώρες η ανεργία δεν αυξήθηκε τόσο όσο θα περίμενε κανείς σε σχέση με το μέγεθος της οικονομικής κρίσης. Η Γερμανία έχει σήμερα χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας από όσο είχε πριν από τη κρίση, εξαιτίας εν μέρει ενός βραχυπρόθεσμου εργατικού πλαισίου και «ευέλικτων» ρυθμίσεων της αγοράς εργασίας στο βιομηχανικό κλάδο. Οι περισσότερο αρνητικά επηρεασμένες χώρες είναι η Ιρλανδία και η Ισπανία όπου η κατάρρευση του κατασκευαστικού κλάδου αύξησε κατά πολύ τον αριθμό των ανέργων. Αντίθετα η Μ.Βρετανία που είχε φροντίσει να περιορίσει τη παγκόσμια «φούσκα» των κατασκευών ακινήτων φαίνεται πως επηρεάζεται λιγότερο.

unemployment rate

ποσοστά ανεργίας στις ευρωπαϊκές οικονομίες (Σεπτέμβριος 2010)

find us on facebook medium

Η αδύναμη ανάπτυξη και η υψηλή ανεργία αποτελούν έντονα προβλήματα στις χώρες που ήδη έχουν συσσωρεύσει υψηλό δημόσιο χρέος. Η Ελλάδα ήταν η πρώτη που έχασε την εμπιστοσύνη των αγορών, καθώς ο λόγος δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 127% και το έλλειμμα του προϋπολογισμού της στο 15,5%. Τόσο η Ιρλανδία όσο και η Ισπανία είχαν σχετικά χαμηλό δημόσιο χρέος κατά την είσοδο στη κρίση, αλλά ο συνδυασμός της ύφεσης και του σκασίματος της «φούσκας» των ακινήτων τίναξαν στον αέρα τα έσοδα από φόρους που ανέμεναν. Η Ιρλανδία εντέλει κατέρρευσε εξαιτίας των ανησυχιών πως η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να διασώσει τις τράπεζες της. Η Ισπανία πασχίζει σήμερα να αποφύγει μια παρόμοια μοίρα. Άλλες χώρες σπεύδουν σε μεταρρυθμίσεις πριν οι αγορές εξασκήσουν σε αυτές πραγματικές πιέσεις. Η Μ.Βρετανία έχει το μεγαλύτερο μέσο όρο χρόνου αποπληρωμής (maturity) του δημόσιου χρέους από κάθε άλλο μέλος της ΕΕ, προσπαθεί ωστόσο να τακτοποιήσει τα οικονομικά της στα επόμενα τέσσερα δύσκολα χρόνια.

public debt

το δημόσιο χρέος των ευρωπαϊκών κρατών ως ποσοστό του ΑΕΠ τους (2009)

budget deficit

το έλλειμμα του προϋπολογισμού των ευρωπαϊκών κρατών (2009)

average debt maturity

ο μέσος χρόνος αποπληρωμής (maturity) του δημόσιου χρέους των ευρωπαϊκών κρατών

Η ΕΕ και το ΔΝΤ έχουν ήδη προσυπογράψει τη διάσωση της Ελλάδας και της Ιρλανδίας. το κόστος της οποίας ανέρχεται σε 195 δισ.ευρώ για τα επόμενα τρία χρόνια. Αυτό έχει ως συνέπεια και οι δύο χώρες να έχουν εγγυημένη πρόσβαση σε κεφάλαια με ένα επιτόκιο σημαντικά χαμηλότερο από εκείνο το οποίο ζητούσαν οι αγορές από αυτές, αλλά υψηλότερο από εκείνο που κάποια κράτη-μέλη της ΕΕ πληρώνουν στις αγορές ομολόγων. Πρέπει να τονιστεί πως οι διασώσεις αυτές δεν αποτελούν φιλανθρωπία και τα κίνητρα πίσω από τις αποφάσεις δεν είναι αλτρουϊστικά, όπως ίσως πιστεύουν ορισμένοι ευρωπαίοι πολίτες. Ειδικότερα τα μέλη της Ευρωζώνης έχουν ίδιο ενδιαφέρον για την επιβίωση και την ευημερία του Ευρώ ως κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα. Η ανησυχία πως τα κεφάλαια που είναι διαθέσιμα σήμερα δεν θα είναι αρκετά αν χρειαστεί να διασωθούν τόσο η Πορτογαλία αλλά και η Ισπανία, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) πρόκειται να εκδόσει σειρά ομολόγων με στόχο να συγκεντρώσει επιπλέον κεφάλαια των 440 δισ.ευρώ. Η Ιαπωνία φαίνεται πως θα υποστηρίξει το εγχείρημα επενδύοντας 930 εκατ.ευρώ στην αρχική έκδοση τις επόμενες ημέρες, έκδοση που αναμένεται να φτάσει τα 3-5 δισ.ευρώ. Οι ιάπωνες θα αγοράσουν τα ομόλογα αυτά χρησιμοποιώντας τα συναλλαγματικά τους αποθέματα σε ευρώ, κατά συνέπεια η αγορά αυτή δεν αναμένεται να επηρεάσει ανοδικά την ισοτιμία του ευρώ στις αγορές συναλλάγματος. Οι κινήσεις του ESFS έχουν σχεδιαστεί ώστε να υπάρξουν τα απαραίτητα κεφάλαια στήριξης οποιασδήποτε χώρας της Ευρωζώνης αντιμετωπίσει δυσκολίες δανεισμού μέσω των παραδοσιακών οδών. Ας ελπίσουμε πως θα ανακουφίσει επιτέλους και τους φόβους που προκαλούν τα δημόσια χρέη των ευρωπαϊκών χωρών μετά την ελληνική κρίση την άνοιξη του 2010.

άλλα σχετικά άρθρα:

Relevant news